Naar inhoud (skiplink)

Website title and logo

Thema's

Verzwegen Oorlogsjaren

In de nieuwe publicatie ‘Verzwegen Oorlogsjaren ’staat het lot van Nederlandse militairen in Duitse krijgsgevangenschap tijdens de Tweede Wereldoorlog centraal. Na de Nederlandse capitulatie worden duizenden mannen afgevoerd in krijgsgevangenschap. Over hun verhaal wordt na de oorlog gezwegen. Het is het verhaal van uitersten, over vriendschap en loyaliteit, gevaarlijke dwangarbeid, ontsnappingen, honger, angst en het verlangen naar huis. In dit speciale beeldbankthema wordt dit verhaal in beeld gebracht.
Bekijk afbeeldingen
Voertuigen van de Landmacht

De nieuwe publicatie ‘Wiel en Rups. Voertuigen van de Landmacht, 1945-2015’ biedt een overzicht van de naoorlogse wiel- en rupsvoertuigen die in gebruik zijn geweest. Jeeps, vrachtauto’s, motorfietsen, autobussen, pantservoertuigen, geschut, bouwmachines, opleggers en aanhangwagens: alles wat kon en kan rijden passeert de revue. Het is het verhaal van de soms moeizame uitbreiding en modernisering van een wagenpark dat op zijn hoogtepunt meer dan vijftigduizend voertuigen telde.
Bekijk afbeeldingen
Vrouwen Hulpkorps

Het in 1944 in Groot-Brittannië opgerichte Vrouwen Hulpkorps (VHK) leverde humanitaire hulp tijdens de bevrijding van Nederland. In het spoor van de geallieerde opmars makte het VHK eind oktober 1944 de oversteek naar het Europese vasteland. De vrouwelijke militairen waren onder meer betrokken bij de voedselvoorziening en het begeleiden van evacuaties. Gedurende de hongerwinter ondersteunde het VHK talloze kindertransporten.
Bekijk afbeeldingen
Bombardement op Bezuidenhout 1945

In de ochtend van 3 maart 1945 vertrekken 56 Boston- en Mitchell-bommenwerpers van 2nd Tactical Air Force vanuit Noord-Frankrijk en België richting Den Haag. Duitse V-2-raketinstallaties in het Haagse Bos zijn het doelwit. Ook twaalf Nederlandse Mitchells van 320 Squadron, afkomstig van vliegveld Melsbroek bij Brussel, zijn van de partij. In vier aanvalsgolven werpen de vliegtuigen tussen 9.00 uur en 9.20 uur hun bommen af. Door foutief doorgegeven doelcoördinatie krijgt de wijk Bezuidenhout het zwaar te verduren. Veel bommen vallen in deze woonwijk, maar ook het Korte Voorhout wordt zwaar getroffen. Uiteindelijk vallen er ruim 500 dodelijke slachtoffers en raken duizenden bewoners dakloos.
Bekijk afbeeldingen
Vrouwen bij de krijgsmacht

In april 1944 treden de eerste Nederlandse vrouwen aan bij de Landmacht. Ze maken deel uit van het gemilitariseerde Vrouwen Hulpkorps (VHK) en trekken met het bevrijdingsleger mee om de noodlijdende Nederlandse bevolking te helpen. In hetzelfde jaar worden ook het Vrouwenkorps van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger en de Marine Vrouwenafdeling opgericht. Het VHK gaat in 1951 over op de in dat jaar opgerichte Militaire Vrouwenafdeling van de Landmacht, de MILVA. Als een jaar later ook de Luchtmacht volgt met de Luchtmacht Vrouwenafdeling (LUVA) is de inbedding van vrouwen bij de krijgsmacht in feit. Het duurt nog tot 1978 voordat de eerste vrouwen worden toegelaten tot de officiersopleiding. Een jaar later wordt de eerste vrouw uitgezonden naar Libanon. De aparte vrouwenafdelingen worden opgeheven en daarmee is de integratie van vrouwen binnen de krijgsmacht een feit.
Bekijk afbeeldingen
Bevrijding van Nederland

Op 6 juni 1944 zetten geallieerde troepen voet op Franse bodem: D-Day. Na vier zware bezettingsjaren begint de strijd voor een vrij Nederland. Volg de opmars van de geallieerden vanaf Normandië tot en met de nasleep van de oorlog. Van de Franse invasiestranden, de luchtlandingen van Market Garden en de Duitse capitulatie in Wageningen.
Bekijk afbeeldingen
Artillerie-Inrichtingen Hembrug

Tijdens de bezettingsjaren 1940-1945 vallen de Artillerie-Inrichtingen in Duitse handen. Na 1945 kost het veel moeite de door de Duitsers leeggeroofde productiehallen te herstellen. Met Amerikaanse hulp wordt de productie in de jaren vijftig weer op peil gebracht. In deze jaren van wederopbouw maken de Artillerie-Inrichtingen ook veel landbouwmachines en leveren zo een bijdrage aan de mechanisering van de agrarische sector. Naast munitie, wapens en ander materiaal voor de Nederlandse krijgsmacht produceert het bedrijf ook producten voor de civiele markt.
Bekijk afbeeldingen
Watersnoodramp 1953

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 overstroomt tijdens de zogenaamde Sint-Ignatiusvloed een groot gedeelte van Zuidwest-Nederland. De ramp eist meer dan 1800 mensenlevens en veroorzaakt grote materiële schade. Zodra de eerste berichten over de Watersnoodramp de rest van Nederland bereiken, worden er overal buiten het rampgebied hulpacties op touw gezet door burgers, overheidsinstanties en militairen. Alle in dienst zijnde militairen worden van verlof en permissie terug geroepen om ingezet te worden in het rampgebied.
Bekijk afbeeldingen
Meidagen 1940

In de vroege ochtend van 10 mei 1940 begon voor Nederland de Tweede Wereldoorlog. Nog geen vijf dagen later was de nederlaag een feit. Maar eigenlijk was die al op 12 mei onafwendbaar geworden toen Duitse tanks de eigen parachutisten bij de Moerdijk bereikten. Noord-Brabant was in Duitse handen. De Vesting Holland raakte zo afgesneden van het geallieerde front bij Antwerpen en stond er alleen voor. De Duitse opmars naar Rotterdam en het hart van het land kon beginnen. Tegelijkertijd boekten de Duitsers op de Grebbeberg successen die de Vesting Holland ook vanuit het oosten bedreigden. Het bombardement op Rotterdam maakte verder verzet voor generaal Winkelman zinloos. Dit thema geeft een beeld van deze roerige dagen en toont unieke foto’s van onder andere de landing van Duitse parachutisten, de Slag om de Grebbeberg, neergestorte vliegtuigen op Vliegveld Waalhaven en van het verwoestende bombardement op Rotterdam.
Bekijk afbeeldingen
De ontmanteling van de Atlantikwall

Gedurende de Tweede Wereldoorlog legde de Duitse krijgsmacht de Atlantikwall aan, een grote verdedigingslinie langs de Atlantische kust, van Noorwegen tot aan de Frans-Spaanse grens. In de zomer van 1940, direct na de Duitse inname van een groot gedeelte van West-Europa, werd een begin gemaakt met de aanleg. Vanaf het najaar van 1942, na de mislukte Britse aanval op Dieppe, werden de bouwwerkzaamheden sterk geïntensiveerd. Hoewel de linie door onder meer materiaalschaarste nooit de beoogde omvang bereikte, verrezen langs de Europese kusten toch duizenden bunkers. Ook in Nederland werd een groot aantal betonnen verdedigingswerken gerealiseerd. Na de bevrijding van West-Nederland in mei 1945 verwerden de bunkers tot waardeloze en storende herinneringen aan de Duitse bezettingstijd. In de opvolgende jaren werd daarom een groot deel van de verdedigingswerken gesloopt. De toenmalige Leger Film- en Fotodienst maakte in de zomer van 1947 op verschillende locaties een aantal reportages van de ontmanteling van de bunkers. De originele negatieven van deze foto's worden bewaard bij het NIMH en zijn in het voorjaar van 2017 integraal in de beeldbank van het NIMH opgenomen. De aanwezigheid van de betonnen kolossen aan de kustlijn en het contrast tussen de slopers en de zich op soms slechts korte afstand van de werkzaamheden verpozende badgasten, leveren opmerkelijke en soms haast surrealistische beelden op. Ter herinnering aan deze gebeurtenissen, nu zeventig jaar geleden, hebben we een selectie uit deze foto's bijeengebracht in een speciaal aan de ontmanteling van de Atlantikwall gewijd zomerthema.
Bekijk afbeeldingen
Slag in de Javazee

In deze zeeslag probeerde een geallieerd eskader onder commando van de Nederlandse schout-bij-nacht Karel W.F.M. Doorman vergeefs een Japanse invasievloot te stoppen die op weg was naar Java, het hoofdeiland van Nederlands-Indië. Gedurende dit meer dan zeven uren durende gevecht, dat kort voor middernacht eindigde met de dramatische torpedering van de kruisers Hr.Ms. Java en Hr.Ms. De Ruyter, lieten ruim 900 Nederlandse marinemensen het leven. Deze strijd ter zee wist de invasie maar met één dag te vertragen, waarna de bemanningsleden die het treffen overleefden, drieënhalf jaar ontberingen in Japanse krijgsgevangenenkampen te wachten stond. Van de Slag in de Javazee zijn geen foto’s of filmbeelden bewaard gebleven. Wel heeft het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) veel foto’s van de schepen die bij deze zeeslag betrokken waren.
Bekijk afbeeldingen
Opschorting opkomstplicht

Op 22 augustus 1996 werd op de Trip van Zoutlandtkazerne in Breda een militaire ceremonie gehouden ter gelegenheid van de afschaffing van de opkomstplicht voor dienstplichtige militairen. De Koninklijke Landmacht nam op die dag afscheid van de laatste dienstplichtigen. Ook bij de Marine en de Luchtmacht zwaaide men in deze periode de laatste dienstplichtigen uit. Daarmee kwam een einde aan de persoonlijke dienstplicht, een instituut dat sinds 1898 bestond. De belangrijkste oorzaak van de afschaffing was het einde van de Koude Oorlog, waardoor de verdediging van het eigen grondgebied met een groot leger geen prioriteit in de taakstelling van de krijgsmacht meer vormde. Per 1 mei 1997 ging men officieel verder met een kleiner beroepsleger. In de collectie van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie vormt de uit dienstplichtigen gevormde krijgsmacht een rode draad. In onze selectie tonen we een doorsnede uit de vele tienduizenden foto's die het dienstplichtleger vaak zo treffend in beeld brengen.
Bekijk afbeeldingen
Vierdaagse van Nijmegen

De eerste Vierdaagse van Nijmegen vond plaats in 1909. Zeven maal ging de tocht niet door, tijdens de oorlogsjaren 1914, 1915, 1941, 1942, 1943, 1944 en 1945. Het aanvankelijk vooral voor militairen georganiseerde wandelevenement trekt elk jaar tienduizenden deelnemers uit binnen- en buitenland. Het is de grootste meerdaagse wandelprestatietocht ter wereld. Lang marcheren is in de volksmond bijna synoniem met het militaire leven. Dit beeld dateert uit de tijd dat het leger nog vrijwel niet gemotoriseerd was en grote aantallen militairen zich geregeld te voet moesten verplaatsen. Niettemin is de stevige mars nog steeds onderdeel van de militaire praktijk, hetzij als oefening, hetzij als sportieve prestatie. Aan de Vierdaagse van Nijmegen nemen hierdoor traditiegetrouw veel militairen uit binnen- en buitenland deel.
Bekijk afbeeldingen
Militaire Willems-Orde

In 2015 bestond de Militaire Willems-Orde (MWO) 200 jaar. De door koning Willem I ingestelde onderscheiding voor daden die getuigen van ‘Moed, Beleid en Trouw’ is de hoogste dapperheidsonderscheiding van Nederland. De eerste Ridders in de Militaire Willems-Orde werden benoemd in 1815 vanwege hun inzet bij de Slag bij Waterloo. De allereerste Ridder MWO was de Prins van Oranje – de latere koning Willem II. Recentelijk is de orde nog drie keer uitgereikt. In 2006 aan de 1e Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade die in september 1944 een belangrijke rol speelde tijdens de Slag om Arnhem. Majoor Marco Kroon kreeg de Militaire Willems-Orde in 2009 voor moedig optreden en leidinggeven als officier bij vredesoperaties in Afghanistan. De meest recente benoeming in de Militaire Willems-Orde was in 2014. Toen reikte koning Willem-Alexander deze dapperheidsonderscheiding uit aan majoor Gijs Tuinman. In totaal werd de Militaire Willems-Orde de afgelopen 200 jaar ruim 6000 maal verleend. In dit thema vindt u tientallen portretten van Ridders MWO van de negentiende eeuw tot heden, onder wie geridderde militairen en burgers die hem kregen voor bijzondere verrichtingen in de Tweede Wereldoorlog. Ook bevat het thema foto’s van de militaire korpsen die de MWO aan het vaandel dragen, zoals het Korps Mariniers, de Onderzeedienst en de Marineluchtvaartdienst. Meer weten? Op de databank dapperheidsonderscheidingen vindt u meer informatie over iedereen die voor 1963 een dapperheidsonderscheiding heeft ontvangen: https://www.defensie.nl/onderwerpen/onderscheidingen/inhoud/dapperheidsonderscheidingen
Bekijk afbeeldingen
Militaire spotprenten

‘Een pakket vol schoone zaken, doet menig trouw soldatenhart van vreugde blaken’, ‘Als ik de voeten inspecteer, ben ik bedacht op “lucht”-afweer’, ‘Ieder draagt ’t zijne bij, in de aardappeljasserij!’. Het zijn maar een paar van de humoristische teksten op de ansichtkaarten die tijdens de mobilisatie 1939-1940 op grote schaal gedrukt en verspreid werden onder militairen. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie beheert veel documenten en beeldmateriaal waarin de spot gedreven wordt met de op dat moment heersende militaire cultuur. De dienstplicht is natuurlijk een dankbaar onderwerp voor spotprenten maar ook de gang van zaken rondom de mobilisatie voorafgaand aan de wereldoorlogen werd stevig op de hak genomen door cartoonisten. Anno 2015 is de humor van toen niet altijd meer goed te begrijpen; sommige grappen komen dan ook nogal flauw op ons over. Maar oordeelt u vooral zelf: in dit beeldbankthema vindt u een zestigtal humoristische prenten met onderwerpen variërend van de dienstplicht tot de Koude Oorlog en van de Duitse bezetting tot het militaire leven in de tropen.
Bekijk afbeeldingen
Koude Oorlog

De decennia na de Tweede Wereldoorlog staan in het teken van nieuwe wereldomspannende tegenstellingen, tussen de westerse landen, verenigd in de NAVO (1949), en de communistische landen, verenigd in het Warschaupact (1955). Deze Koude Oorlog leidt tot een wapenwedloop tussen oost en west. Het zorgt meermalen voor gevaarlijke crises in de internationale politiek. Door de Koude Oorlog nemen vanaf de jaren zeventig technische vernieuwingen een hoge vlucht binnen het militaire bedrijf; eerst de toepassing van sonar, radar en straalmotor, vervolgens de introductie van wapensystemen met tactische kernwapens en langeafstandsraketten. Modernisering, mechanisering en motorisering zijn nodig in de krijgsmacht. Niet alleen om aan de eisen van de NAVO te volden, maar ook om mee te kunnen in de wapenwedloop met de Warschaupactlanden. Uiteindelijk zorgt dit in de loop van de jaren tachtig voor een succesvol gemoderniseerde krijgsmacht. In de tweede helft van dat decennium veranderen de internationale politieke verhoudingen drastisch. De val van de Berlijnse muur op 9 november 1989 luidt het einde van de Koude Oorlog in.
Bekijk afbeeldingen
Treinkaping bij De Punt

Op 19 november 2014 presenteerden Minister van Veiligheid en Justitie, mr. I.W. Opstelten, en de Minister van Defensie, mevrouw J.A. Hennis-Plasschaert, het verslag De beëindiging van de gijzeling bij De Punt in 1977 : verslag van een archiefonderzoek. In het onderzoek is bij analyses onder meer gebruik gemaakt van foto's uit de beeldcollectie van het NIMH, die nu ook in dit beeldbankthema worden getoond.
Bekijk afbeeldingen
Koninklijke Marechaussee

Vanaf de oprichting op 26 oktober 1814 vervult dit militair politiekorps een belangrijke rol op het snijvlak van politie en krijgsmacht. Lag de nadruk tot aan de Tweede Wereldoorlog op civiele politietaken, daarna verschoof het accent naar de militaire politiezorg bij de landmacht en de andere krijgsmachtdelen in binnen- en buitenland. De taak waarvan wellicht de meesten de Marechaussee kennen, is de personencontrole aan de grens, bijvoorbeeld op Schiphol. Onder meer in de roerige jaren zestig, zeventig en tachtig was het Wapen – zoals de Marechaussee meestal werd aangeduid – een onmisbaar bijstandsinstrument, wat ertoe bijdroeg dat de Koninklijke Marechaussee vanaf 1988 een comeback in het politiebestel maakte.
Bekijk afbeeldingen
Militair vervoer per spoor

Op 20 september 1839 vertrok de eerste trein uit Amsterdam naar Haarlem. De trein is een groot succes en al snel is het spoor niet meer uit Nederland weg te denken. Dat de spoorwegen een grote rol speelden bij de ontwikkeling van steden, economie en mobiliteit is bij velen bekend. Veel minder bekend is dat de spoorwegen ook op militair gebied van groot belang waren. Vanaf het begin van de spoorwegen gebruikten militairen het nieuwe vervoermiddel voor hun doeleinden. Veldslagen tussen vijandelijke legers konden door de aanvoer van manschappen, wapens en voedsel per spoor veel langer duren, zich op meerdere fronten tegelijk afspelen en een grootschaliger karakter krijgen. Dit thema staat in het teken van militair vervoer per spoor. Met onder andere beelden van vervoer van militair materieel per trein, de mobilisatie van dienstplichtigen per trein en militair vervoer per spoor in Nederlands-Indië. Ook toont de selectie beelden van ceremoniële ontvangsten op stations en andere feestelijkheden zoals de jaarlijkse aankomst van de feeëntrein in Den Helder voor het jaarlijkse feest van adelborsten bij het Koninklijk Instituut voor de Marine.
Bekijk afbeeldingen
Operatie Market Garden

In september is het 70 jaar geleden dat Market Garden plaatsvond, de grootste operatie op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. Geallieerde troepen beginnen aan een groot opgezet offensief om snel te kunnen doorstoten naar Duitsland. Over land rukken troepen op via Eindhoven in de richting van Nijmegen en Arnhem. Drie luchtlandingsdivisies proberen de bruggen bij Arnhem, Grave en Nijmegen in handen te krijgen. De Duitse tegenstand is echter heviger dan verwacht en de logistieke moeilijkheden blijken te groot. Het door veldmaarschalk Bernard Montgomery bedachte plan draait uit op een mislukking. Bijna veertig commando’s van No. 2 Dutch troop en de Prinses Irenebrigade nemen deel aan Market Garden. Ook het 322 Squadron is actief boven het operatiegebied. Van 14 t/m 21 september 2014 wordt het offensief herdacht met verschillende herdenkingen in heel Nederland. Op onze Beeldbank vind u voor de gelegenheid een selectie foto’s van deze militaire operatie.
Bekijk afbeeldingen
Eerste Wereldoorlog

Op 28 juli 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. De directe aanleiding voor het uitbreken van de oorlog was de moord door de Bosnisch-Servische nationalist Gavrilo Princip op aartshertog Frans Ferdinand van Oostenrijk, de troonopvolger van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk in Sarajevo op 28 juni 1914. De achterliggende oorzaak van de oorlog was de vereniging van verschillende imperialistische Europese grootmachten, waaronder Duitsland, het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, het Ottomaanse Rijk en Bulgarije enerzijds en Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en Italië anderzijds in twee tegenover elkaar staande allianties, de Centralen en de Geallieerden. De moord op Frans Ferdinand bracht een domino-effect teweeg, waardoor de oorlog zich in korte tijd als een inktvlek over de wereld uitbreidde. Na vier jaar van verbitterde en vaak uitzichtloze strijd waren het de Geallieerden die aan het langste eind trokken en de oorlog in hun voordeel beslisten. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden meer dan zeventig miljoen militairen gemobiliseerd. Meer dan acht miljoen van hen werden tijdens de gevechten gedood. Nederland bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal, maar mobiliseerde wel zijn strijdkrachten. De fotocollecties van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie bevatten veel foto's van de Europese fronten die zich tijdens de oorlog vormden. Ze tonen de gevechten, het leven achter het front en de ontzagwekkende schade die de oorlog veroorzaakte.
Bekijk afbeeldingen
D-Day

D-Day betekende het begin van de invasie van Normandië door geallieerde troepen. Deze ongekend grote amfibische operatie, met als codenaam operatie Overlord, vormde het startsein voor de bevrijding van West-Europa door de geallieerde strijdkrachten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een enorme vloot van 1.000 schepen bracht vanuit Groot-Brittannië een grote invasiemacht naar de overzijde van het Kanaal voor een massale landing op de door de Duitse bezetter verdedigde Franse kust. De invasie over zee werd vanuit de lucht ondersteund met bombardementen en luchtlandingstroepen. Het merendeel van de naar de Franse stranden gedirigeerde oorlogsschepen behoorde tot de Britse en de Amerikaanse zeemacht. Verder deden schepen van de Canadese, Franse, Noorse, Poolse, Nederlandse en Griekse marine mee. Namens de Nederlandse marine namen aan de invasie de kanonneerboten Hr.Ms. Flores en Hr.Ms. Soemba deel. Deze twee schepen, bijgenaamd de terrible twins, hadden de taak Duitse stellingen onder vuur te nemen. Bij eerdere geallieerde landingen in 1943 in Italië waren ze ook al ingezet. Behalve dit duo leverde ook Hr.Ms. Sumatra een bijdrage aan de invasie van Normandië. Deze oude kruiser kreeg tijdens de operatie een waardig einde: het schip werd bij Arromanches tot zinken gebracht als onderdeel van een dam ter beveiliging van een kunstmatige haven. De marine was eveneens in de lucht vertegenwoordigd. Het 320 Squadron van de Marine Luchtvaartdienst voerde gedurende D-Day verschillende bombardementsvluchten uit. Op 8 augustus 1944 ging onder bevel van luitenant-kolonel A.C. de Ruijter van Steveninck de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene aan land in Normandië. De brigade nam vervolgens deel aan de strijd in Noord-Frankrijk en aan de opmars door België. Op 21 september overschreed zij de Belgisch-Nederlandse grens ten zuiden van Eindhoven.
Bekijk afbeeldingen
Het Luchtmacht Boek

Op 28 mei 2014 verscheen bij uitgeverij W-Books Het Luchtmacht Boek. Na het succesvolle Het Leger Boek is dit de tweede bij W-Books verschenen fotopocket die geheel is samengesteld op basis van de unieke fotocollecties van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). De Koninklijke Luchtmacht staat voor snelheid, wendbaarheid en moderne techniek. Mede daarom oefent de militaire luchtvaart al honderd jaar een grote aantrekkingskracht uit op fotografen die deze dynamiek in beeld willen brengen. Het Luchtmacht Boek biedt een selectie van fotografische hoogtepunten uit de luchtmachtgeschiedenis in vredes- en oorlogstijd. De honderden unieke opnames in dit boek laten zien dat ondanks alle technologie de mens de centrale factor is. De meteorologen, de vogelman, de vliegmedische dienst, de luchtverkeersleiders, de technici in de hangars en natuurlijk de vliegers, ze komen allemaal aan bod. In dit thema treft u een kleine selectie uit de in het boek opgenomen foto's aan.
Bekijk afbeeldingen
De bevrijding van Den Haag

Na de geallieerde landingen in Normandië duurde het nog maanden voordat het westen van Nederland was bevrijd. Zo trokken pas op dinsdag 8 mei 1945 Engelse eenheden samen met de Koninklijke Nederlandse Brigade 'Prinses Irene' Den Haag binnen. Er was een grote mensenmassa op de been om de bevrijders toe te juichen. De uitbundige vreugde van de bevolking kwam die dag samen met gelatenheid van verslagen Duitse soldaten en vermeende collaborateurs. De foto’s in dit beeldbankthema tonen Den Haag en die momenten van collectieve extase.
Bekijk afbeeldingen
200 jaar militair tafelen

In het kader van 200 jaar Koninkrijk verschijnt op 30 april 2014 het boek “Vorstelijk Tafelen in Nederland” over de vaderlandse kookgeschiedenis. Hierin komt ook de geschiedenis van 200 jaar militair tafelen aan bod met bijzondere aandacht voor defensiecateraar Paresto. Als een van de grootste werkgevers van Nederland, is de krijgsmacht een grootverbruiker als het op eten aankomt. Zo bereidt de defensiecateraar dagelijks 10.800 warme maaltijden, een kleine 1.500 gehaktballen en 18.000 liter koffie. Militaire catering is een grote uitdaging. Want hoe breng je gevechtsrantsoenen naar militairen in crisisgebieden en hoe leg je strategische voorraden aan? Eén ding is duidelijk: het leger marcheert niet op een lege maag en niets schaadt het moreel meer dan lege gamellen. Bekijk in dit thema foto’s van de blauwe hap, eetzalen (“vreetschuren”), de Cadi-wagen, piepers jassen bij de Koninklijke Marine, keukenwagens tijdens de mobilisatie en nog veel meer.
Bekijk afbeeldingen
De Slag in de Javazee

Op 27 februari 2012 was het zeventig jaar geleden dat de Slag in de Javazee plaatsvond. In deze zeeslag probeerde een geallieerd eskader onder commando van de Nederlandse schout-bij-nacht Karel W.F.M. Doorman vergeefs een Japanse invasievloot te stoppen die op weg was naar Java, het hoofdeiland van Nederlands-Indië. Gedurende dit meer dan zeven uren durende gevecht, dat kort voor middernacht eindigde met de dramatische torpedering van de kruisers Hr.Ms. Java en Hr.Ms. De Ruyter, lieten ruim 900 Nederlandse marinemensen het leven. Deze strijd ter zee wist de invasie maar met één dag te vertragen, waarna de bemanningsleden die het treffen overleefden, drieënhalf jaar ontberingen in Japanse krijgsgevangenenkampen te wachten stond. Van de Slag in de Javazee zijn geen foto’s of filmbeelden bewaard gebleven. Wel heeft het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) veel foto’s van de schepen die bij deze zeeslag betrokken waren.
Bekijk afbeeldingen
Historische foto’s van de inhuldiging

Op 30 april 2013 vindt in Nederland een troonswisseling plaats. Koningin Beatrix doet afstand van de troon en haar zoon Willem-Alexander wordt ingehuldigd als Koning der Nederlanden. De collectie van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie bevat veel foto’s van de inhuldigingen die in het verleden plaatsvonden, van achtereenvolgens koningin Wilhelmina (1898), koningin Juliana (1948) en koningin Beatrix (1980). Ons thema biedt een overzicht van dit materiaal. Elders in de beeldbank treft u nog veel meer foto’s aan van de relatie tussen het koningshuis en Defensie.
Bekijk afbeeldingen
De Nederlandse krijgsmacht in Nieuw-Guinea

Op 1 oktober 1962 was de overdracht van Nederlands Nieuw-Guinea aan de Verenigde Naties (VN). Na de soevereiniteitsoverdracht van voormalig Nederlands-Indië aan Indonesië op 27 december 1949, was Nieuw-Guinea in Nederlandse handen gebleven. In eerste instantie was vooral de Koninklijke Landmacht verantwoordelijk voor de defensie van het grondgebied, aangevuld met schepen van de Koninklijke Marine, vliegtuigen van de Marineluchtvaartdienst en mariniers. Na 1955 werd de verdediging van Nederlands Nieuw-Guinea volledig ter hand genomen door eenheden van de Koninklijke Marine. Na 1956 nam echter zowel de politieke als militaire dreiging van Indonesië toe. De Unie met Nederland werd opgezegd, Nederlandse bedrijven werden genationaliseerd en tienduizenden Nederlanders moesten in 1958 Indonesië verlaten. Door het steeds verder toenemende aantal Indonesische infiltraties besloot de Nederlandse regering om de defensie van Nederlands Nieuw-Guinea uit te breiden met eenheden van de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Luchtmacht. Het totaal aantal Nederlandse militairen kwam hiermee in 1962 uit op ongeveer 10.000. In de periode 1950-1962 zijn in totaal ongeveer 30.000 Nederlandse militairen ingezet in het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea. Op 1 oktober 2012 is het exact vijftig jaar geleden dat de soevereiniteit van Nederlands Nieuw-Guinea werd overgedragen aan de VN en er een begin werd gemaakt met de terugtrekking van de aldaar gestationeerde Nederlandse troepen. Op 1 mei 1963 droegen de VN de soevereiniteit over aan de Republiek Indonesië en werd de naam veranderd in Irian Jaya. Hiermee kwam een eind aan enkele honderden jaren Nederlandse aanwezigheid in Azië. Ons thema toont beelden uit de laatste jaren voorafgaand aan de overdracht van Nederlands Nieuw-Guinea aan de VN.
Bekijk afbeeldingen
Onderzeeboot Hr.Ms. O 13

Tussen 1928 en 1931 wordt de Nederlandse onderzeeboot Hr.Ms. O 13 gebouwd bij Koninklijke Maatschappij de Schelde. Na de indienststelling volgt inzet tijdens de Spaanse Burgeroorlog voor konvooidiensten in de Straat van Gibraltar. Op 12 juni 1940 verlaat de O 13 onder commando van luitenant-ter-zee der eerste klasse E.H. Vorster de Schotse havenstad Dundee voor een patrouille nabij het Skagerrak. Sindsdien is de onderzeeboot, inclusief de vierendertig bemanningsleden, vermist.
Bekijk afbeeldingen
Het Korps Commandotroepen

In 1942, in het holst van de Tweede Wereldoorlog, begonnen 48 Nederlandse militairen in Schotland aan de loodzware Commando Basic Training. Slechts 25 cursisten doorstonden de selectie en ontvingen de felbegeerde groene baret van de commandotroepen. Het was het begin van een roemrucht keurkorps binnen de Nederlandse krijgsmacht, dat in de tientallen jaren die volgden werd uitgebouwd tot een echte allround Special Forces-eenheid. Op 24 maart 2012 verscheen een nieuw boek over het Korps Commandotroepen (KCT), getiteld Callsign Nassau. Deze nieuwste publicatie van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) is opvallend, omdat daarin de jongste geschiedenis van het KCT van binnenuit wordt beschreven. Twee militair historici met unieke toegang tot de mensen en archieven van het korps vertellen hoe de commando’s sinds het einde van de Koude Oorlog hun vak en organisatie aanpasten aan de tijd en wereldwijd participeerden in uitdagende crisisbeheersingsoperaties, gevaarlijke evacuaties uit crisisgebieden en riskante oorlogsmissies. Het boek vertelt het onthullende verhaal van het moderne KCT en zijn operaties. Het thema 'Korps Commandotroepen' in onze beeldbank toont een unieke selectie van de foto's uit de memorabele geschiedenis van het Korps Commandotroepen, alle afkomstig uit de collectie van het NIMH.
Bekijk afbeeldingen